Rioja voor beginners
Geplaatst op Dec 21, 2020
De meeste wijnen in Rioja hebben toch wat meer structuur dan andere wijnen uit Spanje. Veel wijnbouwers gebruiken Tempranillo en Grenache in hun wijnen en door hun specifieke terroir zijn dat voornamelijk wijnen met meer tannine. Vandaar dat Cabernet Sauvignon drinkers ook hun stijl vinden in veel Rioja wijnen. Sinds 2018 zijn de regels wat veranderd.
In het kort:
- Rioja vinden we in het noorden van Spanje, de regio Aragon. Er zijn 7 grote valleien die in 3 sub-regio's liggen.
- Er zijn drie sub-regio’s in de Rioja: Rioja Baja (Laag Rioja, nu is de echte benaming Rioja Oriental) waar het warmer is. De Garnacha druif doet het hier zeer goed. Rioja Alta (Hoog Rioja) is de bekendste regio en ook de regio waar de wijngaarden veelal op goede locaties liggen. De bekende wijnhuizen zitten hier. En dan is er nog de Rioja Alavesa, aan de kant van het Baskenland. Ook een leuke regio met andere types Rioja.
- Het classificatie systeem (met variabele rijping termijnen) van Rioja is dezelfde als in andere regio's. Er is gewone Rioja maar ook Crianza, Reserva, Gran Reserva en zelfs Gran Añada, die vooral voor schuimwijnen wordt gebruikt.
- Je kan nu het dorp soms terugvinden op het hoofdetiket op de fles. Er zijn 145 verschillende "municipio"...
- De rosé wijnen mogen sinds 2018 nu ook een lichtere kleur hebben. Daarvoor mocht dat niet.
- Er is een nieuwe officiële schuimwijn in Rioja, Espumosos de Calidad de Rioja.
- De witte Rioja mag sinds 2018 ook een mono-cepage wijn zijn.
De rijping classificatie:
Gewone Rioja: er zijn geen minimale rijping termijnen. Soms heel grote wijnen, soms heel eenvoudige. Er zijn ook soms Maceration Carbonique wijnen en veelal zitten de witte Rioja wijnen in deze categorie.
Crianza: De rode wijnen moeten minimaal 2 jaar rijpen op het domein waarvan minstens 1 jaar op houten vaten. Er bestaat ook witte en rosé Crianza, die krijgen ook minstens een rijping van 2 jaar op het domein, waarvan 6 maanden op houten vaten.
Reserva: Dikwijls vinden we hier erg grote wijnen. Tot deze categorie behoren ook de nieuwe schuimwijnen Espumosos de Calidad de Rioja. Vaak zijn de reserva wijnen al de iets duurdere wijnen. De rode wijnen verblijven minimaal 3 jaar op het domein waarvan ze minstens 1 jaar op houten vaten rijpen en minstens 6 maanden flesrijping. De schuimwijnen moeten minimaal 24 maanden rijpen op de gisten (in fles) en als je als wijnbouwer een wijn wil maken van 1 bepaald jaar, dan is ook verplicht om een manuele oogst te doen. Bij de witte wijnen en de rosé wijnen zijn de rijpings regels dezelfde als bij Crianza: minimaal 2 jaar rijpen waarvan 6 maanden op houten vaten.
Gran Reserva: De rode Gran Reserva wijnen verblijven minimaal 5 jaar op de bodega. Daarvan gaan ze minstens 2 jaar rijpen op houten vaten en minstens 2 jaar flesrijping krijgen. De witte en rosé Gran Reserva verblijven ook minimaal 5 jaar op het domein waarvan minimaal 6 maanden houtrijping.
Gran Añada Rioja: de nieuwe categorie voor de schuimwijnen. Als deze met deze classificatie op de markt komen hebben ze minimaal 36 maanden op de gistcellen achter de rug. De ‘vintage’ versie is gemaakt van handgeplukte druiven.
Regio Classificatie:
Rioja: je kan aannemen dat je alle druiven mag gebruiken, afkomstig van de volledige regio.
Zonas: hier vinden we de sub-regio terug. Rioja Baja (Oriëntal) is de grootste streek met meer Garnacha druiven. Er zijn enkele echte topwijnbouwers hier te vinden, alhoewel het grootste deel van de productie bulk wijn is. Rioja Alta en Alavesa zijn in het algemeen veel betere gebieden maar zoals steeds is het heel moeilijk om hier een goede algemene conclusie te maken. Geef alles een kans!
Municipios: het ‘village’ systeem dat we in heel veel andere gebieden zien. Probleem is echter dat er 145 verschillende dorpen bestaan (77 in Alta, 50 in Baja en 18 in Alavesa)… Veel dus! Als je wijngaard op 2 dorpen ligt, mag je tot 15% mengen en toch 1 dorp op het etiket zetten als oorsprong.
Viñedo Singular: dit zijn de ‘lieu-dits’ of de ‘ried’s of simpeler de ‘single vineyards’. Ze komen nog niet super veel voor in de streek. Wijnmakers die graag hun wijngaard als oorsprong op hun etiket willen, dienen eerst langs een controle te moeten. Zeer boeiend om dit wel te volgen.
Wijndomeinen om te onthouden in de verschillende sub-regio’s:
Rioja Oriental - Rioja Baja: ondanks de minder gunstige ligging in het algemeen, kan je op bepaalde stukjes top wijnmakers vinden. Tegen het Yerga massief in het zuiden van de regio vinden op de Municipio ‘QUEL’ de wijngaarden van Javier Arizcuren. Javier wil alleen wijnen maken die een perfecte weerspiegeling geven van zijn terroir. Geen Tempranillo druiven hier, wel Garnacha en Mazuelo. De wijngaarden zijn zorgvuldig aangeplant, op verschillende hoogten. Onthou de naam van Javier Arizcuren! https://www.arizcurenvinos.com/en/javier-arizcuren/
Rioja Alavesa: De Alavesa blijft een super interessante streek. Het ligt in het Baskenland en bij het serveren heb je toch steeds een andere sfeer. Artuke is een schitterend domein van Arturo en Kike Blanco. Ze gebruiken de biodynamische filosofie, werken keihard in de wijngaarden en hebben een schat aan oude wijngaarden ter beschikking. Je kan ze vooral vinden op de municipio Baños de Ebro. https://www.artuke.com/
Rioja Alta: op de municipio van Najera vinden we Cuna de Reyes (geboorteplaats van koningen :-)) van Alfredo Ciria. Het is een jonge bodega gestart in 1999. Alfredo maakt no nonsense wijnen van uitstekende kwaliteit. Vlezige en vettige wijnen op basis van Tempranillo met een leuk geïntegreerde classificatie systeem. Probeer zeker zijn crianza en reserva. Gegarandeerd veel wijn voor je geld. http://www.cunadereyes.es/en/
Bronnen: